Jak dbać o swoje zdrowie psychiczne?
Miesiąc październik jest miesiącem szczególnego dbania o własny dobrostan, rozumiany jako dobry poziom życia w trzech najważniejszych sferach: fizycznej, psychicznej i społecznej.
Sferę fizyczną możemy najprościej określić poprzez przysłowie „w zdrowym ciele, zdrowy duch”. Stan naszego organizmu w znaczący sposób wpływa na nasze samopoczucie i dobre funkcjonowanie, dlatego tak ważne jest zadbanie o odpowiednią i zrównoważoną dietę, podejmowanie spontanicznej aktywności fizycznej (np. zamiast podjechać windą, wejść samodzielnie po schodach) oraz odpowiednią ilość snu. Ważne jest to, aby co najmniej dwie godziny przed pójściem spać wyłączyć ekran komórki, TV czy laptopa, gdyż promieniowanie ekranu utrudnia nam zasypianie oraz regenerację układu nerwowego.
Dobrostan psychiczny możemy określić jako ogólne dobre samopoczucie: poczucie bezpieczeństwa, ważności i przynależności do jakiejś grupy. Charakteryzuje się pozytywnym nastawieniem do świata i przeciwności losu odbieranych jako okazję do sprawdzenia się i samorozwoju. Nie oznacza to wcale, że takie osoby nie przeżywają nieprzyjemnych emocji, nie bywają smutni czy sfrustrowani. Przeżywają one nieprzyjemne uczucia przez krótki okres czasu, nie zaburza to ich ogólnego funkcjonowania. Ważne jest tutaj wypracowanie własnych mechanizmów wyrażania uczuć i regulacji napięć, np. poprzez rozmowę z kimś ważnym, medytację czy aktywność fizyczną. Powinniśmy zadbać o swój odpoczynek i czas na regenerację. „Nie samą pracą żyje człowiek”, jak mówi przysłowie, czasem trzeba porzucić zlew pełen brudnych naczyń czy nieodkurzony dywan, aby odzyskać wewnętrzny spokój i nabrać odpowiedniego dystansu do przeciwności dnia codziennego. Warto pamiętać, że mamy prawo przeżywać wszystkie emocje i każda z nich ma jakąś funkcję do spełnienia, np. informuje nas, że zbliża się niebezpieczeństwo (strach), że straciliśmy coś ważnego (smutek) lub na drodze do realizacji celu pojawiła się jakaś przeszkoda (złość). Mamy prawo przeżywać wszystkie emocje, ale czasem wyrażamy je w niewłaściwy, a nawet szkodliwy sposób, np. poprzez zachowania agresywne (krzyk, przemoc) czy destrukcyjne (używki, samookaleczenia). W takich sytuacjach warto poszukać specjalistycznej pomocy psychologa czy nawet lekarza psychiatry. Poszukiwanie wsparcia nie jest oznaką słabości, ale wyrazem odwagi w zmierzeniu się z sytuacją trudną – warto o tym pamiętać.
Dobrostan społeczny oznacza budowanie pozytywnych relacji i odnajdywanie się w kontaktach z innymi ludźmi. Jest to umiejętność współpracy, komunikacji, rozwiązywania konfliktów czy sytuacji spornych, głównie poprzez rozmowę i dochodzenie do wspólnego kompromisu. Osoby takie potrafią asertywnie bronić swoich granic czy przestrzeni osobistej, nie ulegają presji grupy. Potrafią one przyznać się do swoich problemów czy trudności i nie wpływa to na obniżenie ich poczucia własnej wartości. Po prostu traktują te sytuacje jako zwyczajny element, kolejny etap życia i samorozwoju. Nauczenie się tej umiejętności wymaga czasu i obiektywnego określenia swoich zasobów, na którym możemy budować własne strategie radzenia sobie. Uzmysłowienie sobie własnych możliwości oraz określenie potencjalnej grupy wsparcia (rodzina, znajomi, dostępni specjaliści itp.) daje nam poczucie „wentyl bezpieczeństwa” i uzdalnia do coraz odważniejszej konfrontacji z trudnościami.
Życzę wszystkim, aby pamiętali o swojej kondycji psychicznej nie tylko w miesiącu październiku, ale zadbali o własne dobre samopoczucie na co dzień. Nie jest to wyraz egoizmu, ale przejaw troski o najbliższe otoczenie, które bardzo szybko odbiera nasz obniżony nastrój, stres czy frustrację. Warto pamiętać o tym, żeby dbać o swoje zasoby osobiste, gdyż tylko w ten sposób możemy dzielić się z innymi. Wiele prawdy jest w powiedzeniu „szczęśliwy rodzic to szczęśliwe dziecko” (oczywiście przy zachowaniu odpowiednich proporcji), gdyż tylko zrównoważony, zadowolony z siebie i odpowiednio wypoczęty dorosły może zadbać o optymalny rozwój młodego człowieka.
Opracowanie: Elżbieta Pleskacz – psycholog szkolny
Jeśli potrzebujesz dalszych zmian, daj znać!
